Ο Βλαντιμίρ Προπ (1895-1970) ήταν ένας σπουδαίος Ρώσος λαογράφος και μελετητής της λογοτεχνίας, γνωστός για την πρωτοποριακή του έρευνα στα παραμύθια. Η δουλειά του βοήθησε να κατανοήσουμε καλύτερα τη δομή και τα μοτίβα που συναντώνται στις λαϊκές ιστορίες πολλών πολιτισμών.
Το πιο γνωστό του έργο, “Η Μορφολογία του Παραμυθιού”, δημοσιεύθητκε το 1928 και ανέλυσε τη δομή των λαϊκών παραμυθιών, εντοπίζοντας συγκεκριμένα μοτίβα και που επαναλαμβάνονται. Σύμφωνα με τον Προπ, όλα τα παραμύθια έχουν μία παρόμοια αφήγηση, που βασίζεται σε 31 λειτουργίες ή γεγονότα, όπως η αποστολή του ήρωα, η παρουσία ενός βοηθού και η τελική νίκη του.
Η έρευνά του επηρέασε πολλούς μεταγενέστερους μελετητές , από τη λογοτεχνία μέχρι τον κινηματογράφο, και σήμερα οι θεωρίες του χρησιμοποιούνται στη μελέτη των αφηγηματικών δομών.
Η ταξινόμηση του Προππ μας αποδίδει 31 στάδια στη δομή του παραμυθιού, 31 λειτουργίες του ήρωα:
(Δεν απαντώνται όλα σε κάθε ιστορία, και σίγουρα δεν απαντώνται όλα με αυτή τη σειρά.)
- Απουσία. Ένα από τα μέλη της οικογένειας απουσιάζει από το σπίτι (Ταξίδι; Θάνατος; Και τα δυο;)
- Απαγόρευση. Στον ήρωα επιβάλλεται ένας περιορισμός, μία απαγόρευση.
- Παράβαση. Η απαγόρευση/ εντολή παραβιάζεται.
- Διερεύνηση. Ο ανταγωνιστής του ήρωα ερευνά τα της παραβάσεως, ή τα του ήρωα.
- Εκχώρηση. Μέσα από τη διερεύνηση ο ανταγωνιστής μαθαίνει πράγματα για τον ήρωα (του εκχωρούνται πληροφορίες).
- Εξαπάτηση. Ο ανταγωνιστής επιχειρεί να ξεγελάσει τον ήρωα, να του πάρει ό,τι έχει.
- Συνενοχή. Ο ήρωας ενδίδει, ξεγελιέται και παρά τη θέλησή του βοηθάει τον ανταγωνιστή του.
- Δολιοφθορά. Ο ανταγωνιστής προξενεί βλάβη στην οικογένεια του ήρωα ή στα υπάρχοντά του.
- Έλλειψη. Κάποιο μέλος της οικογένειας του ήρωα επιθυμεί να έχει κάτι, ζητά να του φέρουν κάτι.
- Μεσολάβηση, Συνδετική στιγμή. Από τον ήρωα ζητείται να αναλάβει μία αποστολή. (Συνήθως αλλά όχι απαραίτητα η αποστολή του έχει σχέση με την Έλλειψη ή τη Δολιοφθορά.)
- Έναρξη Αυτενέργειας. Ο ήρωας αποδέχεται την αποστολή του.
- Αναχώρηση. Ο ήρωας εγκαταλείπει το σπίτι του.
- Πρώτη Λειτουργία του Δωρητή. Ο ήρωας δοκιμάζεται, απαντά σε ερωτήσεις, αμύνεται σε επιθέσεις. Οι δοκιμασίες του θα οδηγήσουν στην απολαβή μαγικού σύνεργου ή θείας βοήθειας από κάποιον καλοθέλητο δωρητή.
- Αντίδραση του ήρωα. Ο ήρωας αντιδρά στο δώρο που λαμβάνει.
- Εφοδιασμός, προμήθεια του μαγικού μέσου. Στη διάθεση του ήρωα πλέον τίθεται το μαγικό μέσο που έχει λάβει ως δώρο.
- Μετακίνηση. Ο ήρωας φτάνει στο μέρος όπου βρίσκεται το αντικείμενο της αναζήτησής του.
- Πάλη. Ο ήρωας και ο ανταγωνιστής του συναντώνται και διασταυρώνουν τα (όποιου είδους) πυρά τους.
- Στιγματισμός, Σημάδεμα. Ο ήρωας σημαδεύεται.
- Νίκη. Ο ανταγωνιστής νικιέται.
- Εξάλειψη της δυστυχίας. Η αρχική έλλειψη ή βλάβη παύει να υφίσταται.
- Επιστροφή. Ο ήρωας επιστρέφει.
- Καταδίωξη. Ο ήρωας διώκεται, τον κυνηγούν.
- Διάσωση. Ο ήρωας ξεφεύγει από τους διώκτες του.
- Μη Αναγνωρίσιμη Άφιξη. Ο ήρωας φτάνει αγνώριστος, είτε στο σπίτι του, είτε, λόγω της καταδίωξης, σε άλλη χώρα.
- Αβάσιμες Απαιτήσεις. Ο ψεύτικος ήρωας (μπορεί να ταυτίζεται με τον αρχικό ανταγωνιστή, μπορεί και όχι) προβάλει ψεύτικες απαιτήσεις και επιχειρεί να καρπωθεί ξένα κατορθώματα.
- Δύσκολο Πρόβλημα. Στον ήρωα τίθεται ένα πρόβλημα.
- Λύση. Το πρόβλημα λύνεται.
- Αναγνώριση. Ο ήρωας αναγνωρίζεται (κάποιες φορές από το σημάδεμά του).
- Ξεσκέπασμα. Ο ψεύτικος ήρωας ξεσκεπάζεται και κατατροπώνεται.
- Μεταμόρφωση. Στον ήρωα δίνεται νέα όψη (ή αποκαθίσταται η παλιά του).
- Γάμος. Ο ήρωας παντρεύεται την καλή του και ανεβαίνει στο θρόνο.
